جزییات پژوهش

شناسایی مهترین عوامل موثر بر فرار مالیاتی در اقتصاد ایران و بررسی نحوه اثرگذاری آن ها در طی زمان

شناسایی مهترین عوامل موثر بر فرار مالیاتی در اقتصاد ایران و بررسی نحوه اثرگذاری آن ها در طی زمان

نویسندگان: سعید کریمی پتانلار جعفر کریمی منشر شده در: فصلنامه مدل سازی اقتصادسنجی(نشریه علمی)-سال هفتم- شماره چهارم- زمستان 1401

بخشی از مقدمه

فرار مالیاتی به عوامل متعددی بستگی دارد که اقتصاددانان بیشتر به عوامل اقتصادی مانند نرخ مالیات، میزان درآمد مشمول مالیات مؤدی، احتمال حسابرسی مالیاتی و به خصوص جرایم مالیاتی توجه دارند؛ اما پژوهشهای روان شناختی نشان می دهد که متغیرهای درونی نظیر داشتن سطحی از دانش در زمینه قوانین مالیاتی، نگرش مؤدیان نسبت به دولت و وضع مالیات ارزشهای فردی ارزشهای اجتماعی، عدالت و تمایلات انگیزشی نیز به اندازه عوامل اقتصادی با اهمیت هستند(هافمن و همکاران، 2008)....
سهم مالیات از کل درآمدهای عمومی در میان کشورها متفاوت بوده و بستگی به سطح توسعه یافتگی و ساختار اقتصادی کشورها دارد که به واسطه اجتناب و فرار مالیاتی در کشورها باعث شده است تا در آمدهای مالیاتی کشورها همواره از آنچه برآورد شده است، کم تر باشد (امین رشتی، 1400)
بر اساس گزارش بنیاد هریتیج در سال ۲۰۲۰، در حال حاضر کشورهایی با نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی بسیار بالا یعنی حدود پنجاه درصد در یک طرف و کشورهایی با نسبت کمتر از سه درصد در طرف دیگر قرار دارند. بالاترین شاخص مالیات به تولید ناخالص داخلی متعلق به کشورهای اتحادیه اروپا است.
دانمارک در سال ۲۰۱۹ با نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی حدود ۴۷ درصد بالاترین نسبت و پس از آن به ترتیب کشورهای فرانسه (۴۵درصد) بلژیک (۴۳ درصد)، سوءد (۴۳ درصد)،ایتالیا (۴۲/۴ درصد)،  فنلاند (۴۲/۲ درصد)،  نروژ (40 درصد).... قرار دارند/ همچنین متوسط نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی برابر با ۳۳/۸ درصد بوده که کمترین میزان آن متعلق به مکزیک با ۱۶/۵ درصد بوده است.

 

واژگان کلیدی: فرار مالیاتی، فرهنگ مالیاتی، انصاف مالیاتی، تلاش مالیاتی، میانگین گیری بیزی