در سیستم عرضه و تقاضا در مرحله ای توزیع بنگاه‌های مختلفی وجود دارند، که می‌توان به فروشگاه‌ها، بنکداران و مغازهای کوچک در سطح شهر اشاره کرد.
به گزارش تهران نیوز، در سال ۱۳۲۸ بود که تجربه‌های جهانی به ایران رسید و نخستین فروشگاه زنجیره‌ای با نام تعاونی مصرف سپه آغاز به کار کرد. بعدها فروشگاه کوروش نیز در سال ۱۳۵۰ شمسی راه‌اندازی شد و با ادامه این روند فروشگاههای جدیدتری با نام‌های شهر و روستا، کوثر، رفاه، شهروند و… در ایران راه‌اندازی شدند.
در چند سال اخیر فروشگاههای مختلفی را در سطح شهر می‌بینیم که مانند قارچ سبز کرده‌اند و برای رقابت با یک‌دیگر بر روی فاکتور قیمت دست گذاشته‌اند اما با این حال هر از چندگاهی خبر تعطیلی برخی از آن‌ها به گوش می‌رسد.
امروزه رشد چشمگیر فروشگاههای زنجیره‌ای در نقاط مختلف کره زمین گویای جهانی شدن صنعت توزیع در دنیا است، به گونه‌ای که برخی از آن‌ها در سرتاسر کشورهای جهان شعبه‌ای تاسیس کرده‌اند.
در ایران نیز فروشگاههای زنجیره‌ای زیادی وجود دارند که برخی از آن‌ها دولتی و برخی دیگر خصوصی هستند. به گفته برخی از کارشناسان یکی از معایب گسترش این فروشگاه‌ها تعطیلی مغازه‌های کوچک است و برخی از مدافعین این طرح رقابت سالم و همچنین نزدیک شدن قیمت کالا به قیمت واقعی خود را از مزایای ایجاد فروشگاههای زنجیره‌ای عنوان کردند.
* در ازای ۲۶هزار شغل،۲۶۰هزار نفر بیکار می‌شوند
محمد آقاطاهر ، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی در گفت‌وگو با تهران نیوز در همین ارتباط با اظهار داشت: اکنون ۲۰ درصد از سیستم توزیع بازار دست فروشگاههای زنجیره‌ای است، و ما ۴۰ سال عقب افتادگی در فروشگاههای زنجیره‌ای را طی چهار سال می‌خواهیم جبران کنیم که در این راه بسیاری از مغازداران فدا می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه با تاسیس فروشگاههای زنجیره‌ای ۲۶ هزار نفر مشغول به کار می‌شوند افزود: در ازای۲۶ هزار اشتغال، ۲۶۰ هزار نفر شغل خود را خود از دست می‌دهند، در عرض دو سال ۳۰۰ واحد از صنف ما تغییر شغل دادند این در حالی است که باید قبل از اقدام به گسترش فروشگاههای زنجیره‌ای زیر ساخت‌های آن را فراهم می‌کردیم.
رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی با بیان اینکه فروشگاهای زنجیره‌ای حق فروش عمده، ندارند تصریح کرد: برخی از این مراکز کالای خود را با زیر قیمت به صورت عمده به یک گروه خاص توزیع کننده می‌فروشند و آن‌ها محصولات فروشگاه را باقیمت پایین‌تری توزیع می‌کنند. وی به بازار آشفته در صنعت توزیع مواد غذای اشاره کرد و گفت: اگر کالای که این اشخاص از فروشگاههای زنجیره‌ای خریداری می‌کنند و در بازار توزیع می‌کنند را نخرم از بازار حذف می‌شوم اگر بخرم خلاف قانون انجام داده‌ام.
آقاطاهر اظهار کرد: طبق آخرین اطلاعاتی که دارم چند فروشگاه زنجیره‌ای آلمانی و فرانسوی در حال رایزنی هستند که و بتوانند عرضه تمام کالاها را در ایران داشته باشند و هم‌اکنون در اطراف تهران جا نمایی شده است.
رئیس اتحادیه بانکداران مواد غذایی اظهار کرد: فروشگاههای خارجی اولین رقیب خود یعنی مراکز ایرانی را حذف خواهند کرد، این فروشگاه در ابتدا موظف هستند که کالاهای ایرانی را بفروشند و زمانی که ایران به تجارت جهانی پیوست دیگر مردم هستند که اختیار دارند کالای ایرانی بخردند یا خارجی که در این روند صنعت داخلی باید کیفیت محصولات خود را افزایش دهد.
وی تصریح کرد: اقدام شتاب‌زده در توسعه فروشگاههای زنجیره‌ای سبب لح شده خیلی از مراکز عرضه در بازار شد و حتی تعدادی از همین فروشگاه‌ها نیز در این مسیر تعطیل شدند.
سعید درخشان، رئیس اتحادیه دارندگان سوپرمارکت و مواد پروتئینی در ارتباط با رشد فروشگاههای زنجیره‌ای می‌گوید: در حال حاضر این فروشگاه‌ها به سرعت در حال گسترش هستند و واحدهای صنفی کوچک مانند سوپر مارکت‌ها از این امر آسیب فراوانی می‌بینند زیرا با احداث یک فروشگاه زنجیره‌ای تعداد زیادی از این واحدها مجبور به تعطیلی می‌شوند.
رئیس اتحادیه دارندگان سوپرمارکت و مواد پروتئینی افزود: با به تعطیلی کشیده شدن این واحدهای صنفی بیکاری بیش از پیش رشد کرده به صورتی که هر سوپر مارکتی که بسته شود حدوداً سه نفر از افراد جامعه بیکار می‌شوند.
* ورود غیرقانونی فروشگاههای زنجیره‌ای به دنیای پخش
همچنین در این خصوص افراب سلیمانی، رئیس یکی از فروشگاههای زنجیره‌ای غرب تهران گفت: طبق آیین نامه اجرای امور صنفی باید یک فروشگاه بین ۴۰۰ تا ۲۰۰ متر باشد این درحالی است که بسیاری از این مراکز در ۵۰ متری فعالیت می‌کنند که نظارتی بر آن نیست.
سلیمانی با توجه به مجوزهای گسترده‌ای که برای تاسیس فروشگاه زنجیره‌ای توسط صنف مورد نظر داده می‌شود، افزود: این رقابت سبب شده که ما برای جلب مشتری برخی از اجناسی که تقاضای بیشتری دارند را زیر قیمت به فروش بگذاریم و به سود ناچیز راضی باشیم که این شرایط به دلیل بی‌برنامگی مسئولان در این زمینه است.
وی با اشاره به اینکه تا آینده نزدیک فروشگاههای آلمانی و فرانسوی در ایران فروشگاه زنجیره‌ای تاسیس می‌کنند بیان کرد: جای تعجب است که دولت چگونه اجازه ورود این مراکز به ایران را می‌دهند در حالی که گستردگی این فروشگاه‌ها داخلی، کمر بنکداران و همچنین شرکت‌های پخش را شکسته است و تعداد زیادی را از کار بیکار کرده است.
این فعال بازار اذعان کرد: این موضوع که فروشگاه‌ها زنجیره‌ای اجناس خود را در بازار توزیع می‌کنند حقیقت دارد، دلیل آن هم رکود حاکم بر بازار و شرایط بد این مراکز است.
سلیمانی بیان کرد: از سال ۹۳ بود که بازار ما خراب شد، در ابتدا فکر نمی‌کردیم که این صنف که نیاز اولیه مردم را برطرف می‌کند دچار رکود بشود اما بعد از مدتی مشاهده کردیم سبد کالای مردم کم شد و خرید به شدت کاهش پیدا کرد.
او به قاچاق مواد غذایی اشاره کرد و گفت: ۸۰درصد مواد غذایی که وارد می‌شود قاچاق است و به دلیل عدم پرداخت تعرفه واردات اجناس با قیمت پایین‌تر نسبت به داخل عرضه می‌شود.
سلیمانی افزود: در ادامه فعالیت فروشگاهای زنجیره‌ای و آمدن رقبای اروپایی به بازار ایران در آینده نزدیک ۵۰درصد این مراکز توان ادامه فعالیت ندارند.
* آمادگی آلمان و فرانسه برای راه اندازی فروشگاههای زنجیره ای در ایران
هفته گذشته مجتبی خسروتاج، در گفت‌وگو با ایرنا افزود: تاکنون از کشورهای آلمان، فرانسه و برخی دیگر از کشورهای اروپایی پیشنهاداتی در این خصوص ارائه شده که در دست بررسی است و برخی از آن‌ها از اعلام برنامه های خود در سال ۲۰۱۸ خبر داده‌اند.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار داشت: برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز در این زمینه درخواست هایی ارائه کرده اند و بعضی از آن‌ها که پیشتر فعالیت‌هایی داشته‌اند، به توسعه شعبه‌‌های خود مشغولند.
خسروتاج خاطرنشان کرد: این شرکت ها با راه اندازی فروشگاه های زنجیره ای در شبکه توزیع کشورمان فعالند و به توزیع کالاهای داخلی ساخت ایران و ارائه برخی محصولات و تولیدات خارجی که با رعایت قوانین و مقررات به کشور وارد شده باشد، می پردازند.
