علیرضا زاکانی نماینده سابق مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با حضور در برنامه دستخط در خصوص مسائل مختلف سیاسی و اقتصادی کشور صحبت کرد؛ بخشی از این گفت وگو را در ادامه می خوانید.
***
سوال: آخرین باری که به مناطق محروم رفتید چه زمانی بود؟
زاکانی: من به صورت متداول ارتباطم با استان‌ها و شهرستان‌ها و مناطق محروم آنها وجود دارد. به یاد دارم به یکی از استان‌های مرزی رفتم، گلزار شهدا رفته بودم و بالای تپه گلزار شهدا آلونکی بود. یکی از جاهایی که من زارزار گریه کردم همین جا بود. به دوستان شهیدم شکوه کردم که بنا نبود باز شاهد این موضوعات باشیم.
سوال: بعد از ۳۷ سال چرا باید هنوز شاهد این صحنه‌ها باشیم؟
زاکانی: حق اینها را یک عده می‌خورند.
سوال: از کجا این شکاف این اندازه عمیق شد؟ مسئولین ما در رده‌های مختلف نفهمیدند یا می‌فهمیدند و هیچ کاری نمی‌کردند؟
زاکانی: بعد از جنگ مدل اقتصادی که گرفته شد بسیاری از چیزهای ما را آسیب زد و اختلاف طبقاتی ایجاد کرد و گسل فقر و غنا را عمیق کرد. رهبری مکررا تذکر دادند. سال ۶۸ در اولین جلسه‌ای که با دولت بود این را متذکر شدند. این مسیر غلط ادامه یافت و امروز شاهد مواردی هستیم که خیلی سخت است که آدم جان دهد و نباشد بهتر است تا ببیند عده‌ای این گونه در سختی و نهایت محرومیت به سر می‌برند و عده دیگر از سیری خفه می‌شوند. فساد اقتصادی….
سوال: چند مسئول میلیاردی داریم که وضع آنها خوب بوده و وارد انقلاب شدند و وضع‌شان خوب‌تر شده است؟ چند مسئول میلیاردی این گونه داریم که درآمدهایشان از راه قابل تامل بوده است؟
زاکانی: اینهایی که انباشت پول دارند هیچ کدام از راه درست نبوده.
سوال: با قطعیت؟
با قطعیت می‌گویم. مسئولین را عرض می‌کنم. ممکن است از مردم کسی زحمت کشیده باشد و افتخار این را داشته باشد. ما با ثروت مخالف نیستیم. خود این ثروت موهبت الهی است و می‌تواند به بهترین نحو از آن استفاده کند. حضرت خدیجه (س) از این ویژگی برخوردار بودند.
وقتی مسئولین را می‌بینید ویژگی رانتِ مسئول بودن و رانتِ اطلاعات داشتن و رانت‌های مختلف امکانی را فراهم کرده تا اینها به انباشت ثروت برسند.مگر کسی که نادر باشد که هر چه مرور می کنم آدم ها را، می دانم که این ها از کجا گیر آورده اند، متاسفانه در مجلس با پشت پرده این چیزها مواجه هستیم. به خصوص که نائب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ هم بودم. خیلی از این اطلاعات دردآور است. هزاران میلیاردی داریم.
سوال: سر موضوع حقوق‌های نجومی آقای پورمحمدی در برنامه‌ای شخصی به من بیان کردند زمانی که رئیس سازمان بازرسی بودم به مجلس رفتم و گفتم بانک‌ها و بیمه‌ها یکسری خلاهای این گونه دارند و اتفاقاتی در حال رخ دادن است ولی آن زمان برای این مسئله فکری نکردند. شما در مجلس هفتم و هشتم و نهم بودید. مجلس می‌توانست کاری کند و نکرد؟
زاکانی: در رابطه با فساد باید از خود شروع کنیم. از شخص خودم شروع کنم و از مجلسی که در آن بودم باید شروع کنم. به جای این که به دولت و دستگاه قضائی بپردازم باید به مجلس بپردازم. برخی از دوستان در مجلس از ما ناراحت بودند. به یاد دارم وزیر راه می‌خواست استیضاح شود یا رای اعتماد بگیرد، من مخالف صحبت می کردم و ۱۴ دقیقه و نیم بنده در مخالفت این شخص مستدل صحبت کردم چون من برای مطلب بسیار وقت می‌گذاشتم.
مثلا ده دقیقه مخالف آقای زنگنه صحبت کردم حداقل ۲۰ ساعت درباره ایشان مطالعه کردم تا حرف من قابل نقض نباشد و لذا کسی هم نتوانست نقض کند. درباره وزیر راه در دولت آقای احمدی‌نژاد صحبت کردم و ایشان را نقد کردم. مجلس سکوت محض بود. در ۱۴ دقیقه و ۳۰ ثانیه به سه اشکال ناظر بر مجلس وارد شدم. گفتم ما هستیم که این زمینه را فراهم می‌کنیم. اشکالات را در سه مورد برشمردم. در ۱۵ دقیقه و ۲۳ ثانیه ختم صحبت‌های من در حالی بود که بخش زیادی از مجلس علیه حرف‌های من فریاد می‌کشیدند.
وقتی نشستم برخی از دوستان به خودشان گرفته بودند دور من ریخته بودند اعتراض می‌کردند و فریاد می‌زدند و من تنها سوال می‌پرسیدم به کجای حرف من اشکال دارید؟ هر کسی حرفی می‌زد کشوی میز را باز می کردم، سندی نشان می‌دادم و می‌گفتم از ماست که بر ماست و اینها هم سر خود را پائین می‌انداختند و می‌رفتند.
فردای آن روز آقای لاریجانی به من گفتند شما چرا وارد مجلس شدید؟ تعبیر این بود که قوی‌ترین نطق برای تو بود اما چرا باعث شدید مجلس حساس شود و کار جواب برعکس دهد؟ من خدمت ایشان عرض کردم که من معتقدم باید از مجلس شروع کنیم. مجلس از مجلس شروع کند، دولت از دولت شروع کند،دستگاه قضائی از دستگاه قضائی شروع کند. همه جا این آدم‌های بد هستند و کار آدم‌های خوب را خراب می‌کنند. یک آدم بد کافیست تا آبروی یک دستگاهی را ببرد چرا رئیس آن دستگاه و کارکنان با این فرد برخورد نمی‌کنند؟
سوال: فیلتر قوی داریم و اینها رد می‌شوند و دوباره نفوذ می‌کنند؟
زاکانی: درباره این چیزها دقت کافی نمی‌شود. با همین منطق نظارت بر نمایندگان را از مجلس هفتم شروع کردیم. در مجلس هشتم مصوب شد و یک چیز فرمالیته و بی‌جانی شد. آقای پور محمدی در مجلس سخنرانی قرایی داشتند. به یاد دارم. لذا باید هم از مجلس و هم از آقای پورمحمدی پرسید که چه کردید؟
نکته‌ای که وجود دارد این است که فساد در کشور ما از یک حالت تک‌گیر عبور کرده و به وضعیتی رسیده که شبکه‌های فساد در کشور ایجاد شده است.
سوال: دکتر توکلی اذعان داشتند که فساد در کشور سیستمی شده است.
زاکانی: شبکه‌های فساد ایجاد شده است. الان تلاش می‌کنند مقاومت در مقابل فساد را از بین ببرند. این مرحله سوم است و خطرناک است. نکته چهارم این است که این را مقدمه‌ای قرار دهند که در جامعه قارون‌صفتی رواج یابد. یعنی کسی که دارد این را حسن بداند و کسی که ندارد غبطه بخورد.
سوال: یعنی برای همه قابل هضم شود.
زاکانی: بله. جامعه ما الحمدالله نشان داد که چنین نیست. حقوق‌های نجومی این امر را نشان داد. این شبکه فساد در کشور نیاز به همت عالی برای برخورد و همت و منطق درست دارد. برخی مواقع عده‌ای امثال من صدایشان در می‌آید، مردم بدانید قبل از آن با مسئولین صحبت شده است و مسئولین گوش نکردند و الان به مردم گفته می‌شود. این امر به مسئولین هم گفته شده است که اگر گوش نکنند به مردم گفته می‌شود چون راهی غیر این وجود ندارد. لذا من الان در مجلس نماینده نیستم و مصونیت ندارم اما احساس وظیفه می کنم برای کدام؟ برای محرومی که دارد با سختی زندگی می کند.
سوال: برخی اذعان می کنند این حقوق‌های نجومی برای این بود که ۲۰ میلیون تومان برای حقوق برخی تثبیت شود. چنین برداشتی درست است؟
زاکانی: از حقوق نجومی خیلی بدتر هم هست.
سوال: همانند وام‌های خاصی که از بانک‌ها می‌گیرند. واقعا این اتفاق می‌افتد؟ وام صفر درصد می گیرد و با سود ۲۴ درصد در جای دیگر می گذارد؟ چه کسی باید نظارت کند؟
زاکانی: مشکل این است که دستگاه‌های نظارتی، نظارت خود را فراموش کردند یا این که دستخوش سیاسی‌کاری است. کسی کمک کرد و کسی مسئول شد و آن مسئول کمک می‌کند ایشان رئیس بانک شود. رئیس بانک که شد به یک جریان فاسد وام می‌دهد. وامی که مجلس تصویب کرده به تولید داده شود. آن عنصر فاسد این پول را به اسم کارخانه خود می‌گیرد و در شمال شهر تهران زمین می‌خرد و برج می‌سازد. یک واحد را ۵۱ میلیارد تومان می‌فروشد.
این پولی است که باید در صنعت وارد می‌شد. پولی است که وقتی رئیس‌جمهور اعلام می‌کند ما شغل ایجاد کردیم محاسبه‌اش تسهیلاتی است که بانک‌ها به صنعت می‌دهند. یکی از وجوه محاسباتی همین جا است. این پول که به صنعت داده شد محاسبه می‌شود هر چند ده میلیون تومان یک شغل ایجاد می کند و کل را محاسبه می‌کنند و اعلام می‌کنند ۵۰۰-۴۰۰ هزار شغل ایجاد کردیم.
وقتی نگاه می‌کنید همانند قضیه صندوق توسعه ملی که این فاجعه اتفاق می‌افتد. این پول دست کسی می‌رود و برج‌سازی می‌کند در حالی که باید وارد صنعت می‌شد. لذا اشتغال آسیب می‌خورد. بالانس وجوه مختلف در جامعه برهم می‌خورد. غنی غنی‌تر می‌شود و فقیر فقیرتر می‌شود.
شغل که اصل ۲۸ قانون اساسی است، آهای مردم از مسئولین مطالبه کنید تا به قانون اساسی عمل کنند باید از سوی مردم مطالبه شود. اگر عمل کنیم دوای همه دردها است. این شرایط به سمتی می‌رود که یکی از همین بدهکاران، یک معوقه‌اش به بانک ۲۴۰۰ میلیارد تومان است. وقتی بررسی می‌کنید شاهد برج‌سازی این افراد هستید. این برای کارگر و کارآفرین و صنعت‌کار است.
به اسم صنعت وام گرفتند و برج‌سازی کردند، مردم بیکار شدند. روز به روز فقیرتر شدند و در کنار این بیکاری رو به اعتیاد رفتند و …. همه این چیزها مسبب این افراد هستند. کدام خانواده از اعتیاد آسیب ندیده است؟ بیکاری سبب اعتیاد، اعتیاد سبب طلاق و بزه، شده است و خانواده بی سرپرست در جامعه هزار و یک مشکل ایجاد می‌کند و اینها را چه کسی قرار است پاسخ دهد؟
سوال: کار به جایی می‌رسد که برای آسیب‌های اجتماعی باید سه بار رهبر مملکت جلسه بگذارد.
زاکانی: هم سه بار رهبر مملکت جلسه بگذارد و اشک در چشمانش جمع شود و بیانات صریح را بیان کند و هم ما کلی هزینه کنیم که بزه‌ها و مشکلات و مسائل اجتماعی را حل کنیم. از ابتدا دقت کنید پولی که وجود دارد در جای درست خرج شود. چرا این بانک با زدوبند این پول را به کسی می‌دهد که به جای شغل و صنعت این چنین خرج شود؟ همین آمارهای الکی که می گویند چند صد هزار شغل ایجاد کرده ایم. کجا؟!
سوال: این افراد در همه دولت ها مسیر خود را پیدا می‌کنند و می‌روند.
زاکانی: بله، اسامی و شبکه اینها در ذهن من هست. من اینها را می‌شناسم. همیشه هم هستند. در آن دولت می‌بینید با سطوح بالای دولت ارتباط دارند و در این دولت با سطوح بالای دولت ارتباط دارند و همیشه هم هستند. مولتی میلیاردر هم هستند و اشرافی هم زندگی می‌کنند. فساد هم دارند می کنند.
سوال: ممکن است دولت‌ها کوتاهی کنند که شما می‌گویید می‌کنند، قبول دارید مردم از مجلس به عنوان یکی از سازمان‌های نظارتی و مهم تر از قوه قضائیه انتظار دارند؟
زاکانی: بله. انتظار دارند. من معتقدم قوه قضائیه نباید تور را پهن کند. اگر می‌خواهد برخورد کند باید با درشت‌ترین آدمی که وابستگی آن به قدرت بیشتر است برخورد کند. همه حساب کار خود را می‌کنند.
سوال: چرا چنین نمی‌کنند؟
زاکانی: چون وابستگی به قدرت است.
سوال: مثلا آقای نادران گفتند که سند کرسنت را منتشر کنند.
زاکانی: این اسناد سال ۸۷ ایران آمده است. بازرسی کل کشور رفته است. برای مدت‌های مدیدی در این سازمان خاک خورده است. این اسناد را ترجمه کنند و منعکس کنند. اسناد وحشتناک است. چرا؟ یک زمانی می‌خواستیم تحقیق و تفحص انجام دهیم. از آموزش عالی کشور. ۱۵۰۰ نفر را سازماندهی کردیم. سال ۸۴ بود.
سوال: مجلس هفتم بود.
زاکانی: بله. کار جدی و ملی شروع شد. در طول ۱۰۰ ساله مجلس چنین کاری صورت نگرفته بود. تحقیق و تفحص اولیه خود را از آزمون دستیاری انجام دادیم که دولت وقت زیر بار نمی‌رفت تقلب شده است. معلوم شد تقلب شد و بعدا در تحقیق و تفحص مشخص شد از سال ۷۷ در آزمون دستیاری هم تقلب شده است. در همان اثنا کسی برای من دفترچه آزمون فرستاد و گفت من لوکس‌ترین رشته قبول شدم و رفتم. تو که من را نمی‌شناسی اما ببینید فاجعه در چه حدی بود. از ۲۰۰ سوال آزمون دستیاری ۱۴۶ سوال مارک شده بود.
به اندازه یک space پاسخ درست جلوتر خورده بود. یعنی اگر خط‌کش می‌گذاشتید و طرف هم بی‌سواد بود از ۲۰۰ سوال ۱۴۶ سوال را درست می‌زد. ۵۴ سوال هم چشم بسته می‌زد،یک چهارم درست درمی‌آمد، آن سال تاپ‌ترین رشته‌های پزشکی با ۱۴۰ قبول می‌شدند. ۳۰ میلیون پول می‌گرفتند. سیستم مقاومت می‌کرد. وقتی به لطف خدا این را درآوردیم و برخورد شد سراغ کل دانشگاه‌ها آمدیم.
من علاقه دارم کار سیستمی کنم. ممکن است یکی دو ماه دیرتر جواب دهد اما وقتی بازدهی دهد نتیجه عجیب و غریبی خواهد شد. ۴۹۰ هزار صفحه سند را بررسی کردیم، کدگذاری کردیم و ۴۰-۳۰ جلد گزارش درآمد. قابل استفاده است.
نکته این است که با آقای نیازی هماهنگ کردم تیم ۸ نفره در سازمان بازرسی کل کشور بردم. کل اسناد این سازمان را بررسی کردم. بخش زیادی از اطلاعات ما آنجا بود و بهترش هم بود ولی در حال خاک خوردن بود. خداوند نگه‌دار آقای نیازی باشد که این امکان را برای ما فراهم کرد. وقتی ما دقت کردیم مسئول بخش مربوطه هئیت علمی شده است و خانم ایشان هم مدرک گرفته است.
