دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما در پاسخ به سوالی با موضوع اقتصاد داخلی و اینکه نرخ رشد کنونی بیش از ۷ درصد در شش ماه نخست امسال بوده، آیا باعث رفع رکود شده گفت: جناب آقای رئیس جمهور و وزیر اقتصاد اعلام کرده اند که رشد اقتصادی شش ماهه اول به ۷٫۴ درصد رسیده است. من آرزو میکنم کنم چه کشور ما بتواند رشد اقتصادی بیشتری را بدست آورد . اما ما گزارش های دیگری از خود دولت داریم که این نرخ ۶٫۴ درصد می باشد و این نرخ هم اگر نفت را از آن کم کنیم مقدار آن به ۴ درصد می رسد. در حقیقت در اثر فروش نفت در این شش ماه اخیر، این نرخ رشد اقتصادی به ۶ یا به تعبیر وزیر اقتصاد به ۷ درصد رسانده است. درصد رشد منهای نفت در حقیقت بیشتر از ۴ درصد نیست، ثانیا سال گذشته یک درصد بوده است نرخ رشد. چه تحولی ما در این شش ماه صورت گرفته است؟ بیکاری که زیاد شده است.
به گزارش «تابناک»؛ محسن رضائی تاکید کرد: ما در هیچ جای دنیا نداریم وقتی رشد افزایش پیدا می کند، بیکاری هم زیاد می شود. هیچ جای دنیا نیست و هیچ اقتصادی هم در دنیا وجود ندارد که وقتی رشد اقتصادی افزایش پیدا کند، بیکاری هم افزایش پیدا کند. چون رشد اقتصادی معنایش این است که شما مشاغل زیادتری به وجود آورده اید یا ظرفیت های خالی پر شده در حقیقت. علامت دومش سرمایه گذاری است، در این شش ماهه چه سرمایه گذاری صورت گرفته که رشد اقتصادی رفته بالا؟ ما می توانیم به مردم ایران بگوییم شما همه طلاهای خود را از خانه بیاورید و ما بفروشیم و یک پول هنگفتی هم بوجود می آید. اما فروش سرمایه که رشدی نیست که فعالیت های اقتصادی را تحول بدهد.
محسن رضایی ادامه داد: البته ما امیدواریم به آینده و ما آرزویمان این است که بجای ۷٫۴ درصد که دولت میگوید، ۸ درصد و ۹ درصد باشد. ولی ما که نباید سر خودمان را کلاه بگذاریم باید به آمار واقعی که اقتصاد را متحول بکند و اعدادی که اقتصاد را تحت تاثیر قرار بدهد اهمیت بدهیم. اگر این سوالات جدی را دولتمردان ما از کارشناسان اقتصادی بپرسند که این عددی که به دست آمده از کجاست؟ و چقدر در اقتصاد واقعی و کاهش بیکاری اثر دارد؟ اگر این سوالات را از کارشناسان نکنند خب ممکن است یک عده ای بگویند دولتمردان ایران را یک سری آمار و اطلاعات اسمی اداره می کند و آنها بدون اطلاع می آیند و با خوشحالی بیان می کنند. این برای دولت مردان ما خوب نیست که بدون یک تحقیق و بدون اینکه آثار واقعی این اعداد را روی اقتصاد ملی بفهمند و بشناسند و برای مردم بیان کنند.
استاد دانشگاه جامع امام حسین (ع) در مورد انتقادهایی که برنامه ششم وارد می شود و عده ای منابع درآمدی و هزینه ای آن را همخوان نمی دانند گفت: نقطه آغاز را باید از پول و بانک آغاز کرد، اقتصاد شبیه یک قیچی است که دو لبه دارد، عرضه و تقاضا. اگر این قیچی خوب کار نکند لباس دوخته نمی شود. یعنی اگر عرضه و تقاضا درست کار نکنند محصولات بوجود نمی آید و در آمد شکل نمی گیرد. پول یک کالای سحرآمیزی است که هر دو لبه اقتصاد را به تحرک وادار می کند و اشکال ونقص در بانک و ودر بازار پول هر دو لبه قیچی را کند می کند و یا کم تحرک می کند و لذا وقتی دو لبه کارآمد نباشد، در آمد کمتر و لباس کمتری دوخته می شود. بنابراین باید از اصلاخ اقتصادی را از پول و بانک شروع کرد. اولین مشکل ما در بانک این است که بانک های ما بانک های فرورفته در باتلاق هستند.
محسن رضایی با تاکید بر لزوم طراحی یک طرح نجات بانکی یا نجات پولی، اولین قدم در این طرح را نجات بانکی، سرمایه بانک ها خواند و در تشریح این رویکرد گفت: این یعنی کفایت سرمایه. ما تقریبا ۲۰ هزار میلیارد تومان پول می خواهیم که کل بانک ها را یک تحرکی بدهیم وازخطر ورشکستگی نجات داد. یعنی کفایت سرمایه بانک ها را انجام بدهیم. دولت باید فکر کند و این تامین سرمایه را انجام بدهد، این بیست هزار میلیارد تومان را شما در ۲٫۵ ضرب کنید. در حقیقت چیزی نزدیک به ۵۰هزار میلیارد تومان نقدینگی مفید را در کشور راه اندازی می کند. یعنی شما با بیست هزار، پنجاه هزار میلیارد تومان می توانید منابع خوبی را به تحرک بکشانید در اقتصاد ملی کشور.
او افزود: این بیست هزار میلیارد از کجا باید تامین شود؟ چند راهکار وجود دارد که ممکن است برخی دوستان ما در دولت بگویند این راهکارها خطرناک است ولی من عرض می کنم که اینها هیچ خطری ندارد. یکی از آنها این است که بانک مرکزی بیاید و یک موسسه وابسته به خود ایجاد کند و همه سرمایه های فیزیکی بانک ها را به میزان بیست هزار میلیارد تومان خریداری کند و این مبلغ را سرمایه بگذارد. دوم اینکه صندوق توسعه ملی می تواند این کار را انجام بدهد. بانک مرکزی یا صندوق توسعه ملی هم این دارایی ها را که گرفت، لازم نیست اینها را برای خودش نگهدارد. چون الآن بازاری برای فروش اینها نیست و بانک ها نمی توانند اینها را در بازار اصلی بفروشند موقتا به بانک مرکزی یا صندوق توسعه ملی بفروشند و این بیست هزار میلیارد را بگیرند و یک جهشی پیدا کنند و بعد بانک مرکزی پیام صندوق توسعه ملی به مرور این سرمایه ها را بفروشند و پول خودشان را برگردانند.
محسن رضایی خاطرنشان کرد: این یکی از راه های بسیار مهمی است که تمام بانک ها را احیا می کند. قسمت دوم طرح این است که ما باید برگردیم و سهمیه بندی قبلی را یک مقدار با یک فرمول بهتری اصلاح کنیم. چون اکنون پول کم نیست. یک میلیون میلیارد تومان پول هست. یعنی هزار هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور است ولی مردم می گویند پول در دست ما نیست. بنگاه ها هم می گویند پول دست ما نیست. خب پس این پول کجا رفته است؟ هزار هزار میلیارد تومان پول بسیار عظیمی است. هر کجا این پولها باشد در اقتصاد واقعی جریان نمی آید. یعنی در بازارهای واقعی مثل صنعت، کشاورزی، دانش بنیان ها وکسب و کارهای کوچک و متوسط این پول اینجاها نمی آید.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح نمود: این پول جای دیگری مثل سفته بازی هاست که فعلا نمی خواهم وارد آن بشوم. دولت باید یک سهمیه بندی ایجاد کند و درست نیست این همه پول که در کشور وجود دارد به صنعت و کشاورزی وارد نشود. قبلا یک نظام بسته بانک مرکزی وجود داشت که یک مقدار الزاماتی برای بانک ها به وجود می آورد و بانکها ناچار بودند که این الزامات را رعایت کنند. یعنی همه پول را به یک جایی نمی بردند که یک سود کاذب و زیادی بوجود بیاید ولی هزینه آن را ملت ایران پرداخت کند. بالاخره باید یک سهمیه بندی باشد. عامل اول کفایت سرمایه است و دو سهمیه بندی در بانک هاست و مساله سوم این است که دولت اخیرا یک کار خوبی کرده که آمده ۱۲هزار میلیارد تومان با یک نرخ سود کم به بنگاه های کوچک و متوسط اختصاص داده. اولا این دیر بوده و باید سه سال پیش انجام می شد. ثانیا محافظانه کارانه است. این باید زیادتر شود، یعنی این فرمول یک فرمول خوبی است ولی دولت باید با دل و جرات بیشتری عمل کند.
محسن رضایی ادامه داد: بنابراین یکی مساله طرح نجات بانکی است که سه مورد از آن را عرض کردم ولی این موضوع مفصل است و اقلا یازده مورد وجود دارد. مساله دوم بهبود نظام یارانه ای در کشور است. نظام یارانه ای میتواند یکی از منابع بسیار مهم نجات اقتصاد ایران باشد. یعنی چیزی نزدیک به هفتاد هزار میلیارد تا هشتاد و نودهزار میلیارد تومان درآمدهای دولت از محل فروش فرآورده های نفت و گاز و آب و برق و این گونه منابع است. حالا بگذریم که دولت همه اینها را به مردم نمی دهد و یک بخشی از آن را به مردم پرداخت می کند و بر اساس آن مصوبه اول مجلس هم متاسفانه عمل نمی شود. یعنی دولتی ها همیشه یک فرمولی را ابداع کرده اند. که کاملا به قانون مجلس عمل نمی شود.
او یادآوری کرد: در یک جایی گفتم یارانه ها را می شود تا نود و صد هزار تومان برای هر فرد افزایش داد که معادل همان قدرت خرید ۴-۵ سال پیش باشد. یعنی همان مقدار که مردم با ۴۵ هزار تومان گوشت و کالا درسال شروع یارانه ها می خریدند، الآن با ۹۰ هزار تومان خریداری می کنند، لااقل این قدرت خرید مردم حفظ شود. ثانیا طرحی وجود دارد که انشاءالله در آینده آن را مفصل توضیح خواهم داد که من این را از دولت سوال کردم و منتظر پاسخ دوستان هستم که اگر پاسخ ندهند، من خودم این پاسخ را منتشر خواهم کرد. با همین ۷۰-۸۰ هزار میلیارد تومان هم می شود یارانه را دو برابر کرد و هم می شود جهش بزرگی در تولید و اشتغال به وجود آورد و بیکاری را حل کرد و این فوق العاده منبع عظیمی است. شما الآن سه سال این پول را در نظر بگیرید،
این استاد دانشگاه امام حسین افزود: سه تا هفتاد هزار میلیارد یا هشتاد هزار میلیارد تومان، بالای دویست هزار میلیارد تومان پول می شود. منتها این پول چون به صورت قطعات کوچکی در سطح جامعه می رود، نه به دست یارانه بگیرها چیز درست و حسابی می رسد و نه تاثیر مهمی در تولید ملی می گذارد. با یک فرمولی می شود این کار را کرد. هم مردم درآمد بیشتری از یارانه ها دریافت می کنند و هم این پول به تولید ملی می رود و تولید ملی و اشتغال را درست کند. یعنی مردم از یک طرف یارانه بگیرند و از طرف دیگر هم بچه هایشان به سر کار بروند و شب که به پیش پدر و مادرشان بر می گردند، سرشان بالا باشد و با درآمد وارد خانه شوند و این شدنی است و اگر کارشناسان کشور درست استفاده کنند، می شود با همین پول یارانه ها بخش زیادی از مشکلات اقتصادی کشور را حل کرد و منابع اقتصادی که گفته می شود را می توان تامین کرد.
دانش آموخته رشته اقتصاد دانشگاه تهران در جواب اینکه چرا چند برنامه توسعه اقتصادی قبل با مشکلاتی روبرو شده است و اینکه چه راهکاری برای اینکه برنامه ها در عمل با هدفگذاری های تعیین شده محقق شود گفت: اینهایی که من بحث کردم طرح است، ممکن است چند طرح دیگر هم تا ساعت ها بتوانیم در مورد آنها و طرح های بیشتر هم صحبت کنم، البته این طرح ها، طرح های شخص من نیست و در بحث های کارشناسی در مجمع و در دبیرخانه با کارشناس های کشور، به یک طرح هایی رسیده ایم. می شود ۲۰-۳۰ طرح دیگر هم گفت، این طرح ها بسیار مهم ونو هستند. نسخه بهبود وتحول دراقتصاد ملی هستند. اما اصل کار مدیریت اقتصادی کشور است. یعنی مدیریت اقتصادی کشور اگر به معنای واقعی درست نشود، همه تحریم ها فردا صبح هم که برداشته شود، هفتصد میلیارد دلار هم که پول وارد این کشور شود خواهید دید که تاثیر مهمی در کشور نمی گذارد. چرا؟ چون دولت های ما مدیریتشان مخارجی است و درآمدی نیست. یعنی اگر پول باشد خرج می کند و اگر نباشد نمی توانند در آمد کسب کنند. لذا نفت به فروش می رسد و پول می آید و خرج می کنند، ولی دولت ها باید درآمد ایجاد کنند و بعد خرج کنند، یعنی باید از یک تومان، پنج تومان درآمد داشته باشند. این بدون تولید، بدون بهره وری، بدون صادرات، بدون رقابت پذیری امکان پذیر نیست، پس مدیریت مهم مدیریت اقتصادی است.
محسن رضایی ادامه داد: مدیریت اقتصادی اولا باید ثبات داشته باشد. بیش از ۱۵-۲۰ سال است که تاکید می کنم که باید ۵ تا ۷ نفر شورای ملی اقتصاد ایران را باید تشکیل بدهند، این رفت و آمد دولت هم خیلی در ترکیب آنها تغییر به وجود نیاورند. یعنی هر دولت که می آید و می رود، از این ۷ نفر، دو نفر را عوض کند. مثل کاری که آمریکایی ها در هیات مدیره بانک مرکزی (فدرال رزرو) انجام می دهند، دولت آقای ترامپ که می آید از دوازده نفر، ۴-۵نفر را می تواند تغییر دهد، همه را نمی تواند عوض کند. ما شورای ملی اقتصاد را باید درست کنیم از کارآمدترین و با سوادترین افراد که هر دولتی که می آید و می رود، بیشتر از ۲-۳ نفر از آنان را نتواند تغییر دهد.
او با اشاره به ساختار فعلی، گفت: شورای عالی اقتصاد که اکنون وجود دارد مرتب تغییر می کند و ثبات ندارد. ثانیا در شورای ملی اقتصاد ایران دیگر نباید یک کار حزبی و گروهی کرد. ما باید هفت نفر از قوی ترین اقتصاد دانان کشور را از هر جناحی که می خواهد باشد، در چهارچوب حاکمیت و نظام جمهوری اسلامی عمل کنند و فهیم و کارآمد باشند و سیاست های کلی و اهداف نهایی چشم انداز ملی ایران را بدانند. این هفت نفر باید ثبات داشته باشند. یعنی دولت آقای روحانی که می آید ۲-۳ نفر را تغییر دهد و دولت بعدی نیز تنها همین تعداد را بتواند تغییر دهد. این ساختار تصمیم گیری دراز مدت اقتصاد ملی را به هم نزنند. مساله بعدی مدیران اجرایی است.
محسن رضایی اولین مشکل مدیران اجرایی را عدم برخورداری از اختیارات کافی برای تصمیم گیری موثر خواند و در این زمینه گفت: استانداران ما اصلا اختیاری ندارند. یکی از این استاندارها ۵-۶ سال قبل به من می گفت من می خواستم تیر برقی که کنار استانداری ما بود جابجا کنم و استاندار استان هم بودم نمیتوانستم، باید با وزارت نیرو و ستاد نیرو صحبت می کردم، خب پس مدیران مسلوب الاختیار ما آیا می توانند امکانات استانها را بسیج کنند؟ منظور این است که اختیارات به استانها و شهرستانها باید داده شود، البته در مسائل سیاسی، امنیتی و دفاعی باید تصمیمات در تهران متمرکز باشد، اما برای تولید، صنعت، کشاورزی و مسائل بهداشت باید اختیارات داده شود. سیستم بوروکراسی ما در این صد سال اخیر همان سیستمی است که در قبل از انقلاب بوده و ما در اینجا تحولی بوجود نیاورده ایم، یعنی تغییرات جدی نتوانسته ایم در سیستم بوروکراسی و مدیریتی بوجود بیاوریم. پس مدیریت اقتصادی یک بحث ثبات است، یکی تفویض اختیارات است و مساله بعد فرهنگ مدیریتی ما متاسفانه یک فرهنگ بروکراتی کلاسیک سنتی قدیمی است.
فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس متذکر شد: ما اگر با این مدیریت می خواستیم جنگ را جلو ببریم که تا ۲۰ سال دیگر جنگ پیش نمی رفت و سرزمین هایمان را نمی توانستیم آزاد کنیم. اگر بخواهیم با این مدل ها کار مستشاری در عراق و سوریه کنیم، امکان نداشت حتی اطراف دمشق را بتوانیم آزاد کنیم. یک مدیریت جهادی باید در این کشور بیاید و با فرهنگ جهادی و روحیه مردمی با تحویل گرفتن مردم و بها دادن به ارباب رجوع، یک اتفاق مهمی باید در سبک مدیریت، فرهنگ مدیریت و نوع مدیریتی که می خواهد اقتصاد را درست کند بوجود بیاید. این را ما اکنون نداریم و مدیریت های فعلی ما در این مسائل ضعیف هستند. البته اکثرا انسانهای شریفی و زحمتکشی هستند و در حال خدمت هستند. مساله بعد فسادی است که به راه افتاده است. فسادی که اکنون در سیستم اداری و بوروکراسی ما وجود دارد، نمی گذارد اقتصاد تحرک پیدا کند. این فساد مانع شایسته سالاری است و نمی گذارد منابع به جای خود برود. به فعالیت های پربازده برود.
محسن رضایی خاطرنشان کرد: یک آدم بی عرضه از طریق رانت می آید و یک کاری را که هیچ بهره دهی هم ندارد را به نظام بانکی تحمیل می کند و نظام بانکی ما آلت دست یک انسان بی عرضه ای قرار می گیرد که طرح او، تولید او و محصول او هیچ فایده ای برای کشور ندارد و آن کسی که محصول کارآمدتری می تواند داشته باشد با بهره دهی بیشتری می تواند عرضه کند، کیفیت بهتری می تواند داشته باشد از دسترسی به منابع بخاطر فساد بانکی محروم می شود. پس فساد یکی از موانع جدی اقتصاد ماست. ما اگر می خواهیم اقتصاد را درست کنیم فساد هم باید ریشه کن شود.
این استاد دانشگاه امام حسین تصریح نمود: من همه مسائل. مشکلات را را در مدیریت مخصوصا مدیریت اقتصادی می بینم. مدیریت اگر درست باشد فرهنگ جهادی درست می شود، فساد نخواهد بود، فساد در اقتصاد ملی شکل نمی گیرد، به مدیران کشور اعتماد می شود و اختیارات به آنها داده می شود، چیزی که الآن نمی شود، بنابر این یک تحولی باید در مدیریت کشور صورت بگیرد وگرنه هفتصد میلیارد دلار هم همین فردا به دولت بدهند. این چه اتفاقی می افتد؟ با این اوضاع مدیریتی که ما داریم ۷۰۰ میلیارد دلاتر تاثیر زیادی نخواهد داشت. یک ۷-۸ ماهی مثل بچه پولدارهایی که هیچ زحمتی هم نکشیده اند، یک کارهایی می شود و واردات زیاد شده و بعد از یکسال دوباره بر می گردیم به همان سر جای قبلی خودمان.
دکتر محسن رضایی در پایان سخنان خود بیان کرد: من توصیه ای دارم. امنیت ملی ما به بهای سنگینی به دست آمده، روزنامه نگاران، روشنفکران، نخبگان، سیاستمداران و دولتمردان، همه هم می بینند که در اطراف مرزهای ایران ناامنی است ولی در ایران یک امنیت ملی وجود دارد. من از همه تقاضا می کنم که اگر هم نمی توانند خدمت بیشتری کنند، نمی توانند بیکاری را حل کنند، امنیت ملی کشور را حفظ کنند. در مذاکرات، در توافقاتی که می کنند، در ارتباطات بین المللی که می گیرند، در فضاهای سیاسی که داخل کشور درست می شود، ما ناشکری نسبت به این امنیت ملی نکنیم وگرنه خدای ناکرده این ممکن است باعث حوادثی بشود که بیکاری از یک طرف باشد و ناامنی از طرف دیگر وارد این کشور شود. همه باید تلاش کنیم که در عین حال که امنیت را حفظ می کنیم، برویم و انشاءالله اقتصاد را هم درست کنیم و درآمد مردم را حل کنیم و بیکاری را از این ببریم.
